اسباب بازی مناسب نوزاد + خرید اسباب بازی از بدو تولد تا 12 ماهگی

مراحل رشد نوزاد

آیا با مراحل رشد نوزاد خود آشنا هستید؟ سال اول زندگی، زمان بروز تغییرات متحیر کننده است. از تولد تا یک سالگی کودک، اولین قدم‌های او، اولین لبخندش و تمام کارهایی که برای اولین بار انجام می‌دهد، لحظاتی خارق‌العاده برای پدر و مادر محسوب می‌شوند. رشد و سرعت بزرگ شدن در نوزادان بسیار شگفت انگیز است. به طوری که در هر ماه، شاهد تحولات جدید و هیجان انگیز زیادی در کودک خواهیم بود. به همین دلیل تصمیم گرفتیم مراحل رشد نوزاد از بدو تولد تا 1 سالگی را به طور کلی بررسی کنیم.بسیار مهم است که بدانیم در هر سنی باید چه بازی هایی را با کودک انجام بدهیم و چه اسباب بازی هایی را در اختیارش قرار بدهیم تا به رشد ذهنی بچه کمک کرده باشیم.

به طور کلی مهارت های 0 تا 6 ماهگی کودک عبارت است از:

1. به صداها توجه میکنند
2. چشمان خود را در جهت افقی حرکت میدهند.
3. به مدت 3 ثانیه به دستهایشان نگاه میکنند.
4. زمانی که اسباب بازی با دستان کودک تماس پیدا میکند آن را چنگ میزنند.
5. دستان خود را به دهان می برند.
6. به شی آویزان ضربه می زنند.
7. با مالیدن اسباب بازی به دهان آن را بررسی می کنند.
8. با گوینده ارتباط چشمی بر قرار می کنند.

با توجه به موارد گفته شده به تشریح ویژگی های کودک در هر ماه می پردازیم:

بدو تولد:

احساسات و مهارت های حرکتی نوزاد: در این سن بچه ها بیشتر میخوابند، غذا میخورند و از طریق سکسکه، گریه و خرو پف کردن با اطرافیان ارتباط برقرار می کنند. قدرت بینایی نوزاد در بهترین شرایط بین 20 تا 30 سانتی متر است.

حس شنوایی: بعد از به دنیا آمدن نوزاد، از هفته سوم، حس شنوایی او شروع میشود و حدودا در 28 هفتگی کامل میشود. برای تحریک و تقویت این حس (موسیقی، شعر، کتاب) می تواند به کودک کمک کند چراکه نوزاد از صداها لذت می برد.

حس بینایی در نوزادان کامل نیست و فقط میتوانند اشیا نزدیک به 30 سانتی متر را ببینند مثل چهره مادر در لحظه شیر دهی.

از لحاظ تشخیص رنگ، نوزادان فقط قادر به دیدن رنگ های سیاه و سفید و رنگ هایی با تضاد رنگی شدید هستند و این امر حتی ممکنه تا 3 ماهگی طول بکشد تا نوزاد شروع به دیدن رنگ ها کنند.

برای تحریک بینایی در هفته های اول بهتره از فاصله 30 سانتی متری با آنها صحبت کنیم. با این کار همزمان بر روی حس بینایی و شنوایی کار کردیم

همچنین شما می توانید شعر، کتاب بخوانید و موزیک آرام بذارید و با نوزاد ارتباط چشمی و لمسی برقرار کنید.

اسباب بازی های کاربردی این سن:

اسباب بازی هایی که موزیکی ملایم و مشابه آب دارند. این موزیک ها کودک را یاد زمانی می اندازد که در شکم مادرشان بودند.جغجغه ها به خاطر صدای ملایمشون میتونن خیلی کاربردی باشن.

1 ماهگی کودک

احساسات و مهارت های حرکتی: حس شنوایی نوزاد کاملا رشد کرده و نسبت به صداهای ناآشنا عکس العمل نشون میدهد. به چهره افراد جذب میشوند، نه اسباب بازی. پس بهتر است بیشتر بغلشان کنید تو چشمانشان نگاه کنید و کتاب یا شعر برایشان بخوانید.

اسباب بازی: کتاب های آهنگین رو حفظ کنید تا بتوانید به چشمان کودکتان نگاه کنید و برایش کتاب بخوانید. سی دی های صوتی نیز برای یادگیری والدین و هم بچه ها مناسب است.

از ماه دوم و سوم به بعد می توانیم برای تحریک بینایی نوزاد اشیاء را جلوی چشمهایشان به آرامی به چپ و راست یا بالا و پایین حرکت بدهیم و او با چشم هایش اشیا را دنبال کند مثل آویز تخت یا کتاب پارچه ای مخصوص نوزاد که باعث تحریک بینایی کودک میشود.

2 ماهگی کودک

احساسات و مهارت های حرکتی: اجسام متحرک را با چشماهایشان دنبال میکنند، انگشتانشان را میمکند و سرشان را بلند می کنند. از طریق چشم ارتباط بر قرار می کنند و چهره های آشنا را تشخیص می دهند.

اسباب بازی: هنگام بازی و کتاب خواندن عکس العمل خود را با صداهایی مثل غرغر کردن نشون میدهند.اسباب بازی هایی که متحرک هستند برای 2 ماهگی کاربردی هستند.جغجغه استوانه ای، انواع تخت های موزیکال، چون موزیکال و متحرک هستند خیلی برای این گروه سنی بچه ها مناسبند .

3 ماهگی

احساسات و مهارت های حرکتی: از صداها و حالات و حرکات تقلید می کنند، از طریق چشم ارتباط برقرار میکنند و چهره های آشنا را تشخیص میدهند.

اسباب بازی: علاقه به گرفتن، چرخاندن یا پرت کردن اشیا دارند. پیانوهایی که به تخت نصب میشوند برای این رده سنی مناسب است چراکه کودک با پاهایش به کلیدها ضربه میزند و با ضربه زدن بافت ها رو لمس میکنند. عالی میشود که شما در کنارشون احساس بافت رو بگید مثلا وای چقدر نرمه

اهمیت توپ های رنگی را نادیده نگیرید. توپ ها شاید ابزار ساده ای به نظر بیایند ولی با خلاقیت میشه بازی های هیجان انگیز بیشماری از 3 ماه تا 10 سال با آنها انجام داد.

آویزهایی که بالای تخت آویزان هستند و موسیقی ملایمی پخش میکنند به حس شنوایی، بینایی و رشد مغزی کودک کمک میکنند. عروسک های نرم میتوانند حس لامسه کودک را درگیر کنند یا اسباب بازی هایی که آینه پلاستیکی دارند سبب می شود تا کودک بتوانند خودشان را ببینند و باعث هیجان زدگیشان بشود.

مثلا میتوانید کودکتان را روی تشک دمر بخوابانید و در کنارش توپ و کتاب پارچه ای قرار بدهید میبینید که کودک تلاش میکند که توپ را بگیرد که این کار به روند چهار دست و پا رفتن، غلت زدن، چرخش و... نوزاد کمک میکند.

4 ماهگی

احساسات و مهارت های حرکتی: با دندان در آوردن آغاز می شود، از شکم به پشت غلت میخورد و قادر است با کمک آرنجش بلند بشود.

اسباب بازی: دوست دارد اسباب بازی هارا بگیرد، عاشق دالی کردن و صورت های شاد و خندان است. دالی بازی با عروسک های نمایشی میتواند برای کودک جذاب باشد.چون نوزاد در این سن عاشق گرفتن، هل دادن اسباب بازی ها هستند توپ جغجغه ای میتواند گزینه خیلی مناسبی باشد.

5 ماهگی

احساسات و مهارت های حرکتی: یاد میگیرند که چطور با دو دستش اشیاء را بگیرند و با تمام انگشتانش به آن ها چنگ بزنند.

اسباب بازی: همچنان عاشق دالی کردن هستند. بهترین اسباب بازی برای این رده سنی اسباب بازیهایی هستن که نور، صدا و حرکت دارند. (حرکت آروم، نور ملایم، صدای مختلف). انواع جغجغه ها که باعث تقویت هوش بصری کودک میشوند. اسباب بازی هایی مثل میکروفن و توپ های جغجغه ای که جنس نرم و صدای ملایم دارند باعث تقویت و تحریک حس شنوایی، بینایی و لامسه کودک میشود.

6 ماهگی

احساسات و مهارت های حرکتی: به هر دو طرف غلت می خورند و قادر هستند از حالت دمر به حالت طاق باز و برعکس قرار بگیرند.

اسباب بازی: نسبت به توپ های نرم، اسباب بازی های دارای بافت و موزیکال عکس العمل نشون میدهند. چون نوزاد در این سن دوست دارد اسباب بازی ها را به دهانشان بمالند و آن را بررسی کنند بهتر است از اسباب بازی های آنتی باکتریال استفاده شود. اسباب بازی های مخصوص حمام را می توانید همراه با کودک در حمام ببرید تا کلی خوش بگذرانند.

همانطور که در بالاتر اشاره شد بسیار خوب است که کودک در معرض بافت های مختلف قرار بگیرند و اجسام را با دست و پاهایشان لمس کنند و همچنین خوب است که اسم و احساس بافت ها هم تکرار شود (چقدر نرمه، چقدر زبره و...). برای انجام بازی، رنگ ها را در کیسه زیپی بریزید و دور تا دورش را با چسب فیکس کنید و کوچولوها را در مقابلش قرار بدید و از واکنش و هیجانشون لذت ببرید. این سبک فعالیت ها برای تقویت حس لامسه کودک خیلی خوب است.

به طور کلی مهارت های 7 تا 12 ماهگی کودک عبارت است از:

1. از صداها تقلید میکند.
2. به حرکت ها پاسخ میدهد.
3. برای ارتباط از حرکات و صداها استفاده می کند.

همچنین مهارت های شناختی 7 تا 12 ماهگی عبارت است از:

1. کودک مکعب را از یک دست به دست دیگر می گیرد
2. پارچه را از صورت خود کنار میزند
3. به سمتی که اسباب بازی انداخته میشود نگاه میکند
4. کودک از فعالیت حرکتی ساده و عمل ساده دیگران تقلید می کند
5. کودک شئ را حرکت میدهد تا شئ دیگری را بگیرد
6. اگر شئ از دیدش پنهان شود آن را پیدا میکند.

با توجه به موارد گفته شده به تشریح ویژگی های کودک در هر ماه می پردازیم:

7 ماهگی

احساسات و مهارت های حرکتی: کودکان در این سن تمام رنگ ها را تشخیص میدهند و می توانند وزن بدنشان را با کمک والدین روی پاهایشان تحمل کنند، صداهارا  تقلید می کنند.

اسباب بازی: اسباب بازی های متحرک،کتاب های عکس دار مورد علاقه کودکان در این رده سنی هستند. کتاب های پارچه ای (مثل اتل متل، که هم پاره نمیشود هم کودک همزمان میتواند از عکس هایش لذت ببرد و با آن شعر بخواند و بازی کند). تبلت موزیکال اسباب بازی، مناسب برای کودک های 7 ماهه که آماده تقلید صدا هستند است.

دندانگیر موزیکال هم به عنوان دندانگیر هم به عنوان یک سرگرمی جذاب قابل استفاده است و باعث تقویت دست، مهارت های تشخیص و تمایز رنگ ها و ... میشه.

8 ماهگی

احساسات و مهارت های حرکتی:  کمر خود را بلند می کنند و خم میشوند، کم کم شروع به خزیدن میکنند.

اسباب بازی: انواع مختلف اسباب بازی هایی که کودک را به حرکت ترغیب میکند و در عین حال برای بازی، ایمن و مناسب است.

به طور مثال مکعب رنگی را در دسترس کودک قرار دهید تا کودک با تلاش آن را بدست بیاورد و هربار آن را دور و دورتر ببرید...

نکته:

والدینی که به فکر سلامتی خود و کودکشان هستند، طبیعت و محیط در این سن برای بچه ها بسیار جذاب و جالب توجه است. اگر شرایط محیط زندگیتون به شما اجازه میدهد کودک را در کالسکه بزارید و یک پیاده روی جذاب را با هم تجربه کنید.

کودک دوست دارد اسباب بازی هایی داشته باشد که بتوانند با دستشون به حرکت در بیاورند اسباب بازی هایی که به کالسکه متصل میشوند میتواند برای کودک جذاب و سرگرم کننده باشد.

9 ماهگی

احساسات و مهارت های حرکتی: به درک بقای شئ میرسند یعنی اگر شئ از دید کودک پنهان شود آن را پیدا می کند. کودکتان میتواند با دو دستش اشیاء را نگه دارد و بایستد.

اسباب بازی: با قرار دان مانع هایی مثل بالش ها در مسیر راه او میتوانید به مهارت های حرکتی کودکتان کمک کنید. همچنین اسباب بازی های صدادار برای کودک بسیار جذاب خواهد بود. کودک صدای اسباب بازی ها را تقلید میکند و عاشق اسباب بازی هایی میشود که خودش بتواند آن را به صدا و حرکت در بیاورد. باز و بسته کردن، پنهون و آشکار کردن، به صدا در آوردن و تقلید کردن را با لپتاپ موزیکال میتواند یاد بگیرد. در این سن باید فعالیت های حرکتی ساده را برای بچه ها در نظر بگیریم. راکر کودک میتواند گزینه مناسبی باشد چراکه با حرکت الاکلنگش حفظ تعادل را به کوچولوها یاد میدهد.

10 ماهگی

احساسات و مهارت های حرکتی: ساختارهای ساده را درک میکنند، اسباب بازی مورد علاقه شان را به خاطر میسپارند. یک دستشان را به جایی تکیه داده و می ایستند. اگر دو دستشان را بگیریم می توانند راه بروند. اسباب بازی های حرکتی و نخکش ، هل دادنی، جورچین ها، ماشین پایی برایشان مناسب است.

اسباب بازی: اسباب بازیهای هل دادنی مثل واکر کودک باعث تقویت بالا تنه، رشد تعادل و مهارت های حرکتی میشود. چون کوچولوهایتان کنترل کافی بر روی دست ها دارند و میتوانند با دقت و ظرافت چیزی را بردارند و سر جای خود بگذارند، جورچین ها، اسباب بازی مناسبی برای کودک است.  همچنین از فواید کتاب ها تو این سن غافل نشید.

چهار چرخ واکر vetch از آن دسته اسباب بازی هایی است که خیلی کاربردی است.

11 ماهگی

احساسات و مهارت های حرکتی: کودک قادر است با سرعت بالایی حرکت کند و اشیا را تشخیص دهد. کوچولوها بدون کمک والدین می توانند چند ثانیه بایستند و با شنیدن آهنگ از خودشان صدا در بیاورند.

اسباب بازی: کتاب های تصویری، عروسک نمایشی، برج هوش، بلوک های ساختنی و ...

با کمک عروسک انگشتی می توانیم برای بچه ها شعر بخوانیم، داستان گفته، بازی کنیم و باعث شویم که کودکمان دایره لغاتش را تقویت کند. حالا کودک تمایل پیدا میکند که با واژه های کوچکی که یاد گرفته است با ما ارتباط برقرار کند.

با اسباب بازی های پازل چکشی بچه هارو تشویق کنیم که هر شکل را در جای مناسبش قرار دهند و با چکش ایمن بهش ضربه بزنند. این بازی به افزایش تمرکز و دقت کودک کمک میکند وهمچنین باعث تقویت مهارت های کار با دست کودک نیز می شود.

اسباب بازی های فشاری جز اسباب بازی هایی است که در 11 ماهگی خیلی کاربردی هستند. همچنین، کتاب های تصویری به دلیل داشتن عکس های جذاب خیلی برای کودک مناسب است چراکه میتوانید در مورد تصویرش با کودکتان صحبت کنید.

12 ماهگی

احساسات و مهارت های حرکتی: میتوانند برای چند ثانیه بدون کمک بایستند و دو تا سه قدم بدون کمک دیگران راه بروند. دستورهای ساده را درک میکنند. می توانند چند کلمه ساده مثل مامان، بابا را بیان کنند.

اسباب بازی: تاب، ابزار موسیقی ساده، اسباب بازی های چرخدار، اسباب بازی های چیدنی، پازل های ساده برای این رده سنی مناسب است:

ابزار موسیقی ساده، شعر و آواز همراه با ریتم باعث تقویت شنیداری و گفتاری کودک میشود.

اسباب بازی های چیدنی و قطعاتی که به هم متصل میشوند، باعث ایجاد هماهنگی چشم و دست در کودک میشود.

در مورد پازل های ساده، باید حواسمان باشد تا پازل هایی را انتخاب کنیم که قطعه های بزرگ داشته باشد و کنار هم گذاشتن آنها آسان باشد.

برای کودکتان از یک اسباب بازی هیجان انگیز مثل تاب غافل نشوید. با تاب و الاکلنگ یه فضای دنج و هیجان انگیز برای کوچولوهایتان فراهم کنید که ساعت ها سرگرم بشوند.

اسباب بازی های چرخدار باعث تقویت مهارت های حرکتی کودک میشود. به طور مثال بولینگ برای بچه های کنجکاو و عاشق اکتشاف بسیار گزینه مناسبی است چراکه باعث تقویت مهارت های دست ورزی، آشنایی با مفهوم پیدا و پنهان و همچنین باعث درک علت و معلول در کودک میشود.

بازی توپ و چکش که به تقویت مهارت های دست ورزی، شناخت رنگ ها، افزایش تمرکز و ... کمک میکنند.

اگر بچه های شما واکنشی به اسباب بازی هایی که در اختیارش قرار میدهید نشان میدهد یعنی ضربه زدن، پرتاب کردن، خزیدن یا خم کردن همه اینها خودش یک نوع بازی و واکنش طبیعی است. یعنی اینکه بچه ها با این کارها با اشیاء و محیط پیرامونشان شناخت پیدا میکنن. صدای ضربه زدن و پرت کردن را میشنوند و نگاه میکنند که اون شئ کجا پرت شده است، کجا میرود و یا به عبارتی حس بینایی خودشان را تقویت میکنند در واقع کودک هنوز از دریچه ذهن ما و دید ما دنیا رو نگاه نمیکند و دارند خودشان دنیایشان را کشف می کنند و می سازند. اثرات بازی کردن با اسباب بازی و فراهم آوردن شرایط آشنایی کودک با محیط سبب تقویت مهارت ها و همچنین رشد طبیعی کودک در سنین بالاتر می شود.